2024 Yılında Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadelede Önemli Gelişmeler
2024 Yılında Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadelede Önemli Gelişmeler
Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, 2024 yılında kayıt dışı ekonomiyle mücadelede önemli adımlar attı. Saha denetimleri 1,1 milyonu aştı ve 7,4 milyar lira ceza kesildi. Kayıt dışı ekonomiyle mücadele, vergi kayıp ve kaçağını önlemek amacıyla sürdürüldü. Bu süreçte, uyumsuz mükelleflerin tespit edilmesi için analizler yapıldı.
Gelir İdaresi, denetim alanlarını belirlemek için ihbar ve şikayetleri de dikkate aldı. 2024 yılı boyunca birçok sektörde KDV oran uyumsuzluğu, belge düzeni ve ödemelerin kayıtlarla uyumu gibi konular denetlendi. Bu denetimlerin kapsamı, bandrollü ürünler ve akaryakıt ürünlerini de içerdi.
Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadelede Saha Denetimleri
Gelir İdaresi Başkanlığı, 2024 yılında toplamda 1 milyon 125 bin 410 saha denetimi gerçekleştirdi. Bu denetimlerde tespit edilen uyumsuzluklar nedeniyle 7,4 milyar lira ceza kesildi. Ayrıca, 32 bin 255 kişinin kayıt dışı çalıştığı belirlendi. Bu tespitler sonucunda 10 milyar lira vergi tahakkuk ettirildi.
Denetimlerin etkisi, kayıt dışı ekonominin azaltılması yönünde önemli bir adım olarak değerlendirildi. Kayıt dışı çalışan mükelleflerin tespit edilmesi, vergi sisteminin etkinliğini artırma hedefini destekledi. Bu süreçte, mükelleflerin uyumlu hale gelmesi için çeşitli çalışmalar yürütüldü.
Kira Geliri Beyanında Artış
2024 yılında kira gelirlerine yönelik yapılan çalışmalarda, 425 bin konutta yoklama yapıldı. Bu süreçte 376 bin yeni mükellefin beyanname vermesi sağlandı. Böylece, beyanname veren mükellef sayısında bir önceki yıla göre yüzde 26 artış yaşandı.
Bu çalışmalar, 55 bine yakın mükellefin geçmiş yıllara ait kira beyannamesi vermesini sağladı. Toplamda 3,1 milyar lira kira geliri beyan edildi. Gelir İdaresi, kira gelirlerinin doğru beyanı için benzer çalışmaların devam edeceğini açıkladı.
Bandrollü Ürünlere Yönelik Denetimler
Bandrol uygulaması, tütün ve alkollü içkilerde 2007 yılından beri sürdürülüyor. Gelir İdaresi, bu ürünlerin kaçak veya kayıt dışı olup olmadığını tespit etmek için denetimlerini aralıksız sürdürüyor. 2024 yılında 16 milyondan fazla sigara ve alkollü içki denetlendi.
Denetimlerde, kaçak olduğu tespit edilen 2 milyon sigara ve alkollü içki ürünü ile 120 milyon dal makaron, adli sürecin başlatılması amacıyla kolluk kuvvetlerine bildirildi. Bu denetimler, kayıt dışı ekonominin önlenmesi açısından büyük önem taşıyor.
Kayıt Dışı Hasılat İçin İzahta Bulunma Süreci
Gelir İdaresi, nakdin yoğun kullanıldığı sektörlerde izaha davet ve gönüllü uyum süreçleri başlattı. Fiziki ve sanal POS cihazlarının usulsüz kullanımı gibi konular analiz edildi. Bu yollarla elde edilen ancak kayıtlara yansımayan hasılatlar için mükelleflerden izahat istendi.
Bu kapsamda, 137 bin 25 mükellefle temasa geçilerek 132,5 milyar lira kayıt dışı hasılat için gönüllü uyum ve izaha davet çalışması başlatıldı. İlk aşamada 252 bin 322 beyanname ile 27,3 milyar liralık kayıt dışı hasılatın beyanı sağlandı.
Vergiye Gönüllü Uyum Vurgusu
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, denetimlerin önemine dikkat çekti. Geçtiğimiz yıl yapılan düzenlemelerle vergi cezalarında önemli artışlar yapıldığını belirtti. Kayıt dışı çalışan mükelleflere artırımlı cezalar öngörüldü.
Şimşek, kayıt dışılıkla mücadele çalışmalarının aralıksız devam edeceğini vurguladı. Vergide adalet ve verimlilik ilkesi çerçevesinde denetimlerin yeni nesil analiz teknikleriyle süreceğini ifade etti. Bu yıl da vergiye gönüllü uyumu gözeterek kayıt dışıyla mücadele denetimlerinin artırılacağı belirtildi.