Gıda sektörü, 2025 yılına sipariş ve üretim artışıyla başladı. 2024 yılında 11,9 milyar dolar ihracat gerçekleştiren sektör, yeni gelişmelerle büyümeye devam ediyor.

Gıda Sektöründe 2025 Hedefleri ve İhracat Artışı

Gıda sektörü, 2025 yılına sipariş ve üretim artışıyla başladı. 2024 yılının aralık ayında 1 milyar 138 milyon dolar ile yıl içindeki en yüksek ihracatını gerçekleştirdi. İstanbul Sanayi Odası’nın verilerine göre, sektördeki yeni iş hacminin aralık ayında güçlü şekilde yükseldiği gözlemlendi. TİM Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Ahmet Tiryaki­oğlu, hem talep hem de tedarik süreçlerindeki hareketliliği dengeli bir şekilde yönetmeye çalıştıklarını belirtti.

Tiryaki­oğlu, belirli ürün gruplarındaki fiyatlamalar üzerinde, bölgede devam eden savaşların etkisinin önemli olduğunu ifade etti. Yurt içi ve yurt dışında firmaları ilgilendiren tüm gelişmeleri yakından takip ettiklerini vurguladı. Ancak, girdi maliyetlerindeki en yüksek artışın gıda imalatında olduğu da gözlemleniyor.

2024 Yılında İhracat Rakamları

Bisküvi, buğday unu, makarna, bitkisel yağlar ile şekerli ve kakaolu ürünler başta olmak üzere temel gıda ürünlerini kapsayan hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektöründe 2024 yılını 11,9 milyar dolar seviyesinde ihracat yaparak geride bıraktıklarını aktaran Tiryakioğlu, sektörlerinin Türkiye bitkisel ürün ihracatının yarıya yakınını gerçekleştirdiğini bildirdi. En fazla ihracat yapılan ülkeler ise sırasıyla Irak, ABD ve Suriye olarak sıralandı.

Karadeniz ülkelerinin dünya tahıl üretiminin merkezi haline geldiğini belirten Tiryaki­oğlu, Türkiye’nin tahıl ticaretine yön veren birkaç ülkeden biri olma özelliğini koruduğunu ifade etti. Savaş öncesinde neredeyse iki katı kadar buğday üreten Ukrayna’nın bu yılki üretimi 22 milyon tonla Türkiye’ye yakın seviyelerde kalıyor.

Gıda Fiyatlarında İyileşme Beklentisi

Geçen yılın genelinde yüksek faiz ortamındaki daralma, temel bir ihtiyaç olarak gıdaya olan talebi etkilemedi. Tiryaki­oğlu, girdi fiyatlarında en yüksek maliyetin gıda sektöründe olduğunu ve bu nedenle gıda ürünleri fiyatlarındaki artış hızının arzu edilen ölçüde yavaşlamadığını belirtti. Ancak, dünyadaki petrol bolluğuna bağlı olarak enerji fiyatlarında bir iyileşme söz konusu olduğunu da aktardı.

Dünya Bankası'nın raporunda, bu durumun 2025’te küresel gıda fiyatlarını son 5 yılın en düşük seviyesine gerileteceğine işaret ettiği ifade edildi. Bu gelişmeler, gıda sektöründe fiyatların düşmesi için umut verici bir durum oluşturuyor.

Suriye ile Ticaretin Önemi

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin 2024 yılında hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörünün toplam ihracatının yüzde 29,5’ini gerçekleştirdiğini belirten Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Celal Kadooğlu, bu bölgenin Türkiye’nin en fazla ihracatını yapan bölge olduğunu aktardı. Suriye’nin Gaziantep ve Şanlıurfa’da faaliyet gösteren birçok işletmenin canlanmasında önemli rol oynayacağı öngörülüyor.

Kadooğlu, ihracatlarında miktar bazında yaşanan %26’nın üzerindeki azalışa rağmen, ortalama birim fiyatlarındaki yüzde 24’lük yükselişle 2024’ü değer bazında %8,5’lik bir düşüşle kapattıklarını belirtti. 2025’te sektör ihracatının yaklaşık %7’lik bir yükselişle 12,5 milyar dolar seviyesini aşacağı tahmin ediliyor.

Yeni Teşviklerin Etkisi

Geçen yılın sonbaharında bölgelerinde yağışlarda gözlenen azalmaya bağlı olarak hububat ekimlerinde aksamaların yaşandığını belirten Kadooğlu, bu durumun üreticilerin tarımsal verimliliğe yönelik endişelerini artırdığını ifade etti. Hububat ekimlerini olumsuz etkileyen kuraklık, yeni yılın mahsulüne dair soru işaretleri doğuruyor.

Kadooğlu, küresel iklim değişikliğine bağlı sorunların çözümünde çiftçiye yönelik yeni desteklerin, bugüne kadar yapılan yatırımların verimliliğine de katkı sağlayacağını vurguladı. Bu yeni teşviklerin, gıda sektöründe verimliliği artırması bekleniyor.