2023 Türkiye AR-GE Raporu: Savunma Sanayisi Öne Çıkıyor
2023 Türkiye AR-GE Raporu: Savunma Sanayisi Öne Çıkıyor
2023 Türkiye AR-GE ve İnovasyon Raporu'na göre, savunma sanayisi kamu AR-GE harcamalarının en yüksek payını alarak yüzde 43 ile lider konumda. SER Akademi tarafından yayımlanan rapor, Türkiye'deki AR-GE ve inovasyon faaliyetlerinin genel bir değerlendirmesini sunuyor. Ömer Özdinç, raporun hazırlanmasında ulusal ve uluslararası veri setlerinin kullanıldığını belirtti.
Özdinç, her yıl Türkiye'deki AR-GE ve inovasyon faaliyetlerinin fotoğrafını çekmeye çalıştıklarını ifade etti. Yüksek teknoloji ve yazılım sektöründeki hızlı yükseliş, özel sektörün katma değer üretimindeki artışla birlikte dikkat çekiyor. Ancak, bu alanlarda daha kat edilecek uzun bir yol olduğu vurgulandı.
Kamu AR-GE Harcamalarında Savunma Sanayisinin Yükselişi
Özdinç, kamu AR-GE yatırımlarının yüzde 167 oranında arttığını bildirdi. Kamu AR-GE harcamalarının toplamı içindeki payını en çok artıran sektör, yüzde 43 ile savunma sanayisi oldu. Bu sektörü, tarım ve yeryüzünün keşfi alanları izliyor. Yükseköğretim harcamalarının kamu ve ticari kesime kıyasla daha az arttığına dikkat çekildi.
AR-GE harcamalarının bölgelere göre dağılımında Batı Anadolu (Ankara-Konya) birinci sırada yer alıyor. İstanbul ile bu bölge arasındaki farkın açıldığı ifade edildi. AR-GE harcamalarının, gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki oranı yüzde 1,42'ye yükseldi. Türkiye, OECD ülkeleri içinde GSYH içindeki AR-GE harcamalarının oranı bakımından 28. sırada yer aldı.
AR-GE Çalışanları ve İstihdam Durumu
Özdinç, Türkiye'de AR-GE çalışanlarının sayısının 2023'te 400 bine yaklaştığını belirtti. Özel sektördeki AR-GE çalışanları yüzde 8,8 artış göstererek 207 bine ulaşırken, kamu sektöründeki araştırmacı sayısının yüzde 7 düştüğü ifade edildi. İmalat sektörü içinde en çok artışın havacılıkta görüldüğü belirtildi.
Havacılık sektörü, Türk inovasyon sisteminin parlayan yıldızı olarak tanımlandı. Teknoparklardaki firma sayısının 10 bini, istihdam sayısının ise 100 bini geçtiği vurgulandı. Bu bölgelerde ihracat tutarının yıllık yüzde 67 artışla 2 milyar dolara yükseldiği kaydedildi.
Yüksek Teknoloji ve Yazılım Sektöründeki Gelişmeler
Özdinç, yüksek teknoloji sektöründe firma sayısının yüzde 8 arttığını, ancak cironun dolar bazında yüzde 7 düştüğünü ifade etti. Türkiye'nin araştırmacı sayısı açısından OECD ülkeleri içindeki yerine de dikkat çekildi. AR-GE tam zaman eşdeğeri (TZE) personel sayısında Türkiye, 8. sırada yer aldı.
KOBİ'lerin yüksek teknoloji ve yazılım sektöründeki önemi vurgulandı. Yazılım sektöründe KOBİ'ler, 206 milyar lira ciro ile sektördeki toplam gelirin yüzde 63'ünü oluşturdu. İstihdamın da yüzde 76'sını KOBİ'ler sağladı. Yüksek teknoloji sektörlerinde ise KOBİ'ler, 97 milyar lira ciro ile toplam gelirin sadece yüzde 17'sini üretti.